Αντί Επιτυχίας: Κεφάλαιο 10

Η Προσοχή σου Είναι το Νέο Νόμισμα — Μην το Ξοδεύεις Άσκοπα

Έχεις όλη τη γνώση του κόσμου στην τσέπη σου.

Και όμως. δε μπορείς πλέον να μείνεις συγκεντρωμένος ούτε για τρία λεπτά.

Κάποτε η προσοχή ήταν κάτι που υπήρχε αβίαστα.

Ένα βλέμμα, μια ανάσα, μια στιγμή στο παρόν — δική σου.

Τώρα πρέπει να τη διεκδικείς.

Κάθε ειδοποίηση, κάθε scroll, κάθε «μόνο για λίγο» είναι σαν να πληρώνεις με τον πιο ακριβό σου πόρο:

Και δεν είναι τα χρήματα. Ούτε ο χρόνος.

Αλλά με την ίδια σου την ύπαρξη, διαμοιρασμένη σε κομμάτια που κανένα από αυτά δεν είναι αρκετό για να σε γεμίσει.

Ξυπνάς, κάνεις αδιάκοπο scroll, χάνεσαι.

Όχι επειδή έχει κάποιο νόημα για εσένα.

Αλλά επειδή σε εξιτάρει.

Και σιγά-σιγά, αυτό γίνεται συνήθεια.

Δεν νιώθεις πια την απώλεια της προσοχής σου.

Έχεις μάθει να το λες "πρόγραμμα". "Καθημερινότητα".

Αλλά στην ουσία, είναι η απώλεια του να είσαι εκεί.

Το Αδιέξοδο

Σε αυτό το άρθρο δεν θα βρεις εύκολες συμβουλές ή checklists παραγωγικότητας.

Θα αναζητήσουμε την ουσία της προσοχής.

Εκείνη που είναι συνυφασμένη με την ταυτότητα, την παρουσία, την ανθρώπινη εμπειρία.

Και ακριβώς αυτό είναι και το πρόβλημα.

Ότι ενώ η προσοχή είναι η βάση της συνείδησης — πολλοί την αντιμετωπίζουν απλά ως ένα εργαλείο παραγωγικότητας.

Μπερδεύονται επειδή η αντίληψή τους για την προσοχή είναι λειτουργική, περιορισμένη μονάχα σε μεθόδους και τεχνικές.

Έτσι και εσύ δεν το αντιλαμβάνεσαι αμέσως.

Δεν πρόκειται για πίεση, ούτε για εξάντληση με την παραδοσιακή έννοια.

Θυμίζει περισσότερο ένα είδος εσωτερικής αστάθειας.

Μια δυσκολία να παραμείνεις σε κάτι.

Η προσοχή σου δεν είναι πλέον αυτονόητη σαν έννοια.

Έχει γίνει πλέον ένας πόρος σπάνιος.

Και το πιο ανησυχητικό δεν είναι ότι την έχεις χάσει.

Αλλά ότι έχεις ξεχάσει πώς ήταν να σου ανήκει.

Γι αυτό και πιστεύω ότι δεν είναι απλώς ένα εργαλείο.

Είναι ουσιαστικά ένας καθρέφτης.

Όπου την στρέφεις, εκεί καθρεφτίζεται ο εαυτός σου.

Κι αν αυτός ο καθρέφτης γεμίζει μόνο από αποσπάσματα, δεν είναι περίεργο που κάποιες μέρες δεν ξέρεις τι νιώθεις, ή γιατί νιώθεις τόσο απομακρυσμένος από σένα.

Η προσοχή σου λοιπόν είναι το νέο νόμισμα.

Όχι γιατί την πληρώνεις, αλλά γιατί με αυτή αγοράζεις τον εαυτό σου πίσω — ή τον χάνεις.

Και κάθε φορά που την σκορπάς ασυνείδητα, κάποιος άλλος αποφασίζει για σένα.

Όχι μόνο τι θα δεις.

Αλλά και ποιος θα είσαι.

Η Συνειδητοποίηση

Υπάρχει μια στιγμή — ή καλύτερα, μια σειρά από στιγμές — όπου αρχίζεις να καταλαβαίνεις ότι δεν είναι μόνο το κινητό που σου αποσπά την προσοχή.

Είναι ο ίδιος σου ο τρόπος ύπαρξης που έχει αλλάξει.

Δεν αντιδράς απλώς σε ερεθίσματα.

Είναι σαν να έχεις εκπαιδευτεί να σκέφτεσαι αποσπασματικά— όχι σε βάθος.

Να κινείσαι από σκέψη σε σκέψη, από ‘παράθυρο’ σε ‘παράθυρο’, χωρίς να μένεις πουθενά αρκετά για να θυμηθείς τι σε ενδιαφέρει πραγματικά.

Η κάθε μέρα αρχίζει με μικρές, διαδοχικές ‘εισβολές’.

Μηνύματα.

Ενημερώσεις.

Περιεχόμενο.

Και κάπου εκεί, χωρίς να το καταλάβεις, δεν μπορείς να θυμηθείς την τελευταία φορά που μια σκέψη έμεινε αρκετή ώρα μέσα σου ώστε να τη αισθανθείς.

Και θα σου πω πώς κατάλαβα εγώ ότι μου συμβαίνει το ίδιο:

Μια μέρα προσπάθησα να καθίσω και να γράψω το επόμενο μου άρθρο στο «Αντί Επιτυχίας».

Χωρίς 100 ανοιχτά tabs, χωρίς κάποιο βίντεο να παίζει στο background.

Η οθόνη ήταν ανοιχτή — και μαζί της και η πρόθεση να δημιουργήσω.

Αλλά μέσα σε λίγα λεπτά, βρέθηκα να κοιτάζω κάποιο άλλο βίντεο άσχετο με το σκοπό μου.

Όχι γιατί δεν είχα κάτι να γράψω, αλλά γιατί δεν μπορούσα να παραμείνω σταθερός.

Ένιωθα ανήσυχος.

Σαν κάτι μέσα μου να είχε εκπαιδευτεί να μην αποδέχεται τη συγκέντρωση.

Όχι επειδή ήταν δυσάρεστη.

Αλλά επειδή ξαφνικά ήταν άγνωστη.

Σε μια τέτοια κατάσταση άλλωστε δεν έχεις που να κρυφτείς.

Ούτε από σένα, ούτε από τις σκέψεις σου.

Και τότε καταλαβαίνεις πως η προσοχή λειτουργεί σαν ψυχική σου μνήμη.

Δες τη σαν μια RAM που κρατάει ενεργά όλα όσα συνθέτουν το παρόν σου.

Και όταν αυτή είναι υπερφορτωμένη — όχι από βάθος, αλλά από επιφάνεια —

δεν μπορείς να εμβαθύνεις σε τίποτα.

Ούτε σε μια ιδέα.

Ούτε σε μια σχέση.

Ούτε καν στον εαυτό σου.

Δεν είναι ότι δεν έχεις κίνητρο.

Είναι ότι δεν έχεις χώρο να εστιάσεις.

Και χωρίς εστίαση, δεν μπορείς να παράγεις νόημα — μόνο αντίδραση, μόνο θόρυβο.

Και κάπως έτσι αρχίζεις να συνειδητοποιείς:

Δεν σου λείπει ο χρόνος.

Σου λείπει η κατεύθυνση.

Και η κατεύθυνση δεν είναι ποτέ εξωτερική.

Πηγάζει από εκεί που στρέφεται η προσοχή σου.

Γι’ αυτό και η διάσπαση δεν είναι απλώς ένα πρόβλημα αποδοτικότητας.

Είναι μια έντονη ρωγμή στην ταυτότητα σου.

Γιατί αν δεν μπορείς να μείνεις κάπου — δεν μπορείς να γίνεις και κάτι.

Κατάλαβε αυτό:

Δεν χρειάζεσαι περισσότερη κινητοποίηση.

Χρειάζεσαι καθαρή εστίαση.

Η εστίαση είναι η απάντηση σε μια ζωή χωρίς μια ισχυρή βάση.

Και η διαύγεια που αναζητάς δεν έρχεται όταν προσθέτεις πράγματα.

Έρχεται όταν αφαιρείς.

Όταν μαθαίνεις να αντέχεις τη σιωπή.

Όταν δίνεις χώρο σε μια σκέψη να εξελιχθεί, χωρίς να νιώσεις την ανάγκη να την ελέγξεις ή να την αποδείξεις.

Και τότε η προσοχή γίνεται κάτι περισσότερο από ένα απλό εργαλείο.

Γίνεται ο τρόπος με τον οποίο ξαναχτίζεις το μέσα σου.

Σκέψου το:

Δεν μπορούμε να σκεφτούμε βαθιά όταν αλλάζουμε περιβάλλον κάθε λίγα δευτερόλεπτα.

Δεν μπορούμε να γράψουμε, να δημιουργήσουμε, να συνδεθούμε πραγματικά αν ο νους μας έχει μάθει να τρέχει πριν προλάβει να σταθεί.

Η Στροφή

Αν διάβασες μέχρι εδώ χωρίς να αποσυντονιστείς, αν κάθισες σε αυτές τις σκέψεις έστω και για λίγο — τότε ήδη κάτι μέσα σου έχει αρχίσει να αλλάζει.

Ίσως να αναγνώρισες τον εαυτό σου στις λέξεις.

Όχι επειδή σου έδωσαν απαντήσεις, αλλά επειδή έδωσαν μορφή σε κάτι που ένιωθες και δεν είχες πει μέχρι σήμερα.

Την αίσθηση ότι η σκέψη σου είναι θολή, ότι η σιωπή σου σε φοβίζει, ότι η παρουσία σου δεν είναι πια επιλογή σου.

Κι όμως — είσαι ακόμα εδώ.

Διαβάζεις.

Κάτι μέσα σου αντέχει να παραμείνει.

Και αυτό είναι το πιο ελπιδοφόρο σημείο:

Ότι η προσοχή σου, παρά τη φθορά, μπορεί ακόμα να διατηρηθεί.

Όχι από φόβο. Αλλά από αναγνώριση.

Πριν κάνουμε όμως τη στροφή, πρέπει να δούμε καθαρά τι ακριβώς μας απομακρύνει.

Γιατί η διάσπαση δεν είναι απλώς ο θόρυβος.

Είναι ένας εσωτερικός μηχανισμός — σχεδόν προγραμματισμένος.

Αρχίζει από το πιο μικρό: μια άσχετη σκέψη, μια ειδοποίηση, μια αναβλητικότητα.

Δεν φαίνεται σημαντικό.

Κι όμως κάτι δεν πάει καλά.

Η προσοχή σου αλλάζει πλαίσιο.

Ο νους σου ανοίγει ένα νέο "παράθυρο", και αφήνει το προηγούμενο μισό.

Και κάθε φορά που αυτό επαναλαμβάνεται, η σκέψη σου μαθαίνει να επιβιώνει μόνο σε αποσπάσματα.

Δεν έχει πια αντοχή στο βάθος, γιατί έχει εξασκηθεί να αναζητά διαρκώς τη δόση της.

Αυτό το σύστημα λειτουργεί πάνω σε δύο θεμελιώδη μοτίβα:

• Συνεχής διέγερση χωρίς νόημα

• Αποφυγή της εσωτερικής ησυχίας

Το πρώτο σε κρατά απασχολημένο.

Το δεύτερο σε κρατά μακριά από σένα.

Όσο περισσότερο λειτουργείς έτσι, τόσο λιγότερο αντέχεις να είσαι παρών.

Και αυτό δεν είναι αδυναμία.

Είναι φυσικό αποτέλεσμα ενός περιβάλλοντος που σου έμαθε να φεύγεις —

ακόμα και από τον εαυτό σου.

Και η ειρωνεία είναι αυτή:

όσο περισσότερο προσπαθείς να “συγκεντρωθείς”,

τόσο λιγότερο τελικά παραμένεις συγκεντρωμένος.

Γιατί η λύση δεν είναι μόνο το να αποκτήσεις πειθαρχία.

Είναι να αλλάξεις κατεύθυνση μέσα σου.

Βήμα 1: Η Παραδοχή

Δεν χρειάζεται να αλλάξεις απότομα.

Δεν χρειάζεται καν να κάνεις κάτι.

Χρειάζεται μόνο να δεις τι συμβαίνει — και να το αναγνωρίσεις.

Να πεις: ναι, αναγνωρίζω πως κάτι μου διαφεύγει.

Όχι τελείως. Αλλά το νιώθω να ξεγλιστρά.

Η διαύγειά μου.

Η σύνδεση με αυτά που κάνω.

Να πεις: Ναι, η προσοχή μου είναι διαλυμένη.

Όχι από τεμπελιά, ούτε από έλλειψη θέλησης.

Επειδή έζησα για καιρό σε ένα περιβάλλον που δεν με δίδαξε πώς να μένω.

Να πεις: Ναι, φοβάμαι τη σιωπή.

Γιατί μέσα της δεν υπάρχει κανείς να με απασχολήσει, κανένα νέο να με αποσπάσει, καμία δραστηριότητα να με σώσει από εμένα.

Αυτή είναι και η αρχή της αλλαγής:

Να σταματήσεις να φεύγεις από αυτό που συμβαίνει μέσα σου.

Να το κοιτάξεις χωρίς αμυντική στάση.

Χωρίς “πρέπει”, χωρίς “γιατί”, χωρίς “αν είχα”.

Μόνο να σταθείς στο παρόν σου.

Αυτό είναι η παραδοχή.

Δεν είναι παραίτηση.

Είναι το πρώτο βήμα επιστροφής σε εσένα.

Βήμα 2: Η Αλλαγή Πλαισίου

Η προσοχή δεν είναι στόχος που πρέπει να πετύχεις.

Δεν είναι δεξιότητα.

Δεν είναι κάτι που “πρέπει να μάθεις να κρατάς”.

Η προσοχή είναι σαν μια σχέση.

Σχέση με αυτό που έχεις μπροστά σου.

Με αυτό που κάνεις.

Με αυτό που νιώθεις, χωρίς να χρειάζεται απαραίτητα να το διορθώσεις.

Δεν είναι εργαλείο για να αποδώσεις.

Είναι τρόπος να στέκεσαι.

Να βρίσκεσαι εκεί που είσαι, χωρίς να διασπάσαι από την ανάγκη να πας αλλού.

Κάποτε ήξερες να προσέχεις χωρίς να το σκέφτεσαι.

Να ακούς κάποιον — πραγματικά.

Να περπατάς — χωρίς να χρειάζεται το κινητό διαρκώς.

Να διαβάζεις — χωρίς να μετράς τα λεπτά ή τις σελίδες.

Αυτό δεν είναι χάρισμα.

Είναι η φυσική σου κατάσταση.

Απλώς την ξέχασες, επειδή το περιβάλλον σου σε έμαθε να φοβάσαι το σταθερό.

Να κυνηγάς διαρκώς το κάτι καινούργιο.

Να συνδέεσαι επιφανειακά — γιατί το βαθύ μοιάζει αργό.

Αλλά η προσοχή δεν είναι για να σε κάνει “καλύτερο”.

Είναι για να σε φέρει κοντά.

Σε αυτό που έχει νόημα.

Σε αυτό που θέλεις να χτίσεις.

Σε αυτό που δεν χρειάζεται να αποδείξεις.

Κι όταν το δεις έτσι — όχι σαν εργαλείο, αλλά σαν σχέση — κάτι μέσα σου θα αλλάξει.

Δεν προσπαθεί.

Δεν πιέζει.

Παρά μόνο μένει.

Βήμα 3: Η Επιλογή

Κάποια στιγμή, θα αντιληφθείς το εξής.

Δεν χρειάζεσαι άλλο ένα βήμα, άλλο ένα κίνητρο, άλλο ένα σχέδιο.

Χρειάζεσαι να διαλέξεις.

Όχι κάτι μεγάλο.

Όχι κάτι εντυπωσιακό.

Αλλά κάτι αληθινό.

Να διαλέξεις πού θα σταθείς.

Να ανοίξεις ένα βιβλίο — και να μείνεις στη σελίδα.

Όχι για να το τελειώσεις.

Αλλά για να σου επιτρέψεις να το ζήσεις.

Να πας μια βόλτα— χωρίς να χαζεύεις στο κινητό.

Να ακούσεις έναν άνθρωπο — πραγματικά.

Χωρίς να προετοιμάζεσαι συνέχεια να απαντήσεις.

Αυτή είναι η επιλογή:

Όχι να συγκεντρωθείς.

Αλλά να σταθείς.

Να είσαι παρών.

Η προσοχή δεν απαιτεί προσπάθεια.

Απαιτεί χώρο.

Και ο χώρος δεν δίνεται ποτέ απ’ έξω.

Πάντα χτίζεται από μέσα.

Κι όταν το κάνεις αυτό — έστω και για λίγα λεπτά — δεν αλλάζει μόνο η μέρα σου.

Αλλάζεις εσύ.

Γιατί κάθε φορά που διαλέγεις πού θα σταθεί η προσοχή σου, χτίζεις και ποιος θα είσαι.

Πριν κλείσουμε, θέλω να σε αφήσω με αυτή τη σκέψη:

Γιατί είναι τόσο σημαντικό να προστατεύεις την προσοχή σου;

Γιατί εκεί που στρέφεται η προσοχή σου, χτίζεται σιγά-σιγά η ταυτότητά σου.

Οι σχέσεις σου.

Η φωνή σου.

Οι επιλογές σου.

Όχι επειδή η συγκέντρωση φέρνει επιτυχία.

Αλλά επειδή το να βρίσκεσαι στο παρών σε φέρνει πιο κοντά σε εσένα.

Η ζωή δεν είναι να κάνεις περισσότερα.

Είναι να ζεις πιο ολοκληρωμένα αυτά που ήδη συμβαίνουν.

Και κάθε φορά που επιλέγεις να σταθείς:

σε μια σκέψη,

σε έναν άνθρωπο,

σε ένα συναίσθημα — είναι σαν να λες στον εαυτό σου: «Είμαι εδώ. Και αυτό μου αρκεί».

Η προσοχή σου λοιπόν είναι το σημαντικότερο σου νόμισμα.

Μην τη σπαταλάς άσκοπα εκεί που δεν έχει αξία.

Αυτός είναι ο τρόπος.

Τα λέμε την επόμενη φορά.-

---

Εάν διαβάζοντας το άρθρο νιώθεις την ανάγκη επιτέλους μάθεις πώς γίνεις η καλύτερη έκδοση του εαυτού σου θα χαρώ να σε καθοδηγήσω σε αυτήν την προσπάθεια μέσα από μια συνεδρία reverse-coaching.

Τι είναι το reverse-coaching; Είναι αυτό ακριβώς που χρειάζεσαι και κάτι παραπάνω ακόμα.

Πάτα λοιπόν το σύνδεσμο και κάνε ένα βήμα από εσένα για εσένα (Reverse Coaching)